Yenilen yemeğin helal olmasından başka, kazanılma yolunun da sünnete ve takvaya uygun olması gerekir. Şöyle ki,
Yenilen şeyin şeriat tarafından mekruh sayılan bir yolla elde edilmemiş olması yanında, arzuya uyularak ve bir borç hususunda ikiyüzlü davranarak elde edilmemiş olması gerekir. Yüce Allah tayip, yani helal olan yiyecekleri yemeyi emretmiş ve haramın çirkinliğini vurgulamak için haksız yollarla elde edilen şeyleri yemeyi adam öldürmekten önce yasaklayarak şöyle buyurmuştur:
‘Ey iman edenler! Karşılıklı rızaya dayanan ticaret olması hali müstesna, mallarınızı haksız ve haram yollarla aranızda (alıp-vererek) yemeyin ve kendinizi öldürmeyin (1)’
▬ Yemekten önce elleri yıkamak gerekir. Çünkü eller genel olarak her zaman kirli olur. Bir hadiste şöyle gelmiştir:
▬ Yemekten önce abdest almak fakirliği, yemekten sonra ise deliliği giderir
▬ Buradaki abdest almak kelimesini elleri yıkamak şeklinde tefsir etmişlerdir ancak bu doğru değildir.
▬ Yemeğin, zemin üzerine konulmuş olan bir sininin üstüne konulması gerekir. Böyle yapmak, her ne kadar yerden yüksek bir sofrada yemek yemek yasaklanmamış olsa da Resulüllah (s.a.v)’in fiiline daha yakın ve tevazuya daha uygundur. Enes (r.anh) şöyle anlatıyor: ‘Resulüllah (s.a.v) ne bir sofra üzerinde, ne de salata gibi içine yemeğin yanında iştah açıcı bir şeyin konulduğu kaptan yemek yemedi. Denildi ki: Peki ne üzerinde yemek yiyorlardı? Enes şöyle dedi: Sini üzerinde
▬ Sağ ayağını dikip sol ayağı üzerinde, sofrada güzel bir şekilde oturmalıdır.
▬ Yemeğe başlarken sadece karnını doyurmaya değil, O’na itaatkar bir kul olabilmek amacıyla yüce Allah’a ibadet etme kuvveti bulmak için yemeye niyet etmelidir. Kişinin bu niyetle yemek yediğinin alameti,doymadan çekilmelidir. Hz Peygamber (s.a.v) şöyle buyurmuştur:’ Ademoğlu karnından daha kötü bir kap doldurmamıştır. Belini doğrultacak birkaç lokma Ademoğluna yeter. Yemesi kaçınılmaz hale geldiyse karnının üçte birini yemeğe, üçte birini içeceğe, üçte birini ise nefesine ayırsın’. Bu niyetin gereklerinden biri de ancak acıktığı zaman yemek yemesi ve doymadan önce elini yemekten çekmesidir. Böyle yapan kişi doktora hayatında neredeyse hiç ihtiyaç duymaz.
▬ Mevcut olan yiyeceğe razı olup az olmasını küçümsememeli, daha fazlasını ve katığın da gelmesini beklememelidir.
▬ Eşi ve çocukları bile olsa yemeğe uzanan ellerin çoğalmasına gayret etmelidir. Hadiste şöyle gelmiştir: ‘Yüce Allah’ın en sevdiği yemek, çok elin uzandığı yemektir’
Kaynak: İbnü’l-Cevzi / Minhacü’l-Kasıdin Ve Müfidü’s/Sadıkin / C: 1 / bkz: 126 (1-Nisa 29)
