Birincisi: İbadet işlemeye muvaffak olman içindir. Çünkü günahın kötülüğü hayır işlemeye mani olmakla rüsvaylığı meydana getirir.
Günah bağları Allah (c.c)’a ibadet ve kulluk yolunda yürümeden kulu men eder. Çünkü günahların ağırlığı hayrata koşmaya ve ibadetten zevk almayı men’der. Günahları işlemeye devam etmek, kalpleri karartır.
Böylece sen kalpleri katı ve kararmış olarak bulunursun ki, artık o kalplerde ihlas, safiyet, lezzet ve halavet göremezsin. Eğer Allah merhamet etmezse (bu günahlar) işleyen kimseyi küfür ve sapıklığa götürür. Acaba;
Kötülük ve kalbi katılıkta olan bir kimse nasıl ibadete muvaffak olur?
Günahta ısrar edip kötülüğe devam eden nasıl hizmete davet edilir. Pislik ve necasetlerle pislenmiş birisi nasıl münacaata yaklaşabilir.
Doğru söyleyen ve vahiy ile de doğruluğu tasdik edilmiş olan Resulüllah’dan (s.a.v) gelen bir haberde şöyle buyurulmuştur; ‘Kul yalan söylediği zaman yalanla beraber ağzından çıkan kokudan dolayı (yanında bulunan) iki melek (Kiramen Katibin) ondan uzaklaşır.
Bu lisan Allah’ı zikretmeye nasıl uygun olur? Gerçekten, günahta ısrar eden kimse ibadete muvaffak olamaz. Azaları bile Allah Teala’ya ibadete koşmaz. Şayet ibadet yaparsa -güçlükle yaptığından- ondan halvet ve sofilik yoktur .Bunların hepsi günahın kötülüğünden ve tövbeyi terk etmeden dolayıdır
Şu sözü söyleyen ne kadar doğru söylemiştir: Eğer geceleri ibadet edip gündüzleri oruç tutamıyorsan, bil ki sen bağlısın. Seni hataların bağlamıştır. Bunlar ne büyük sözlerdir.
İkincisi: İbadetin kabul olması için tövbe lazıdmır. Çünkü borç sahibi hediyeyi kabul etmez.
İşte bunun lüzumu ;
(Yapmayı) kastettiğin diğer ibadetlerin hepsi nafiledir. Üzerinde ödemediğin nakdi borcun olduğu halde bağışın nasıl kabul edilir? Mahzurlu ve haram işlere devam ettiği halde, onun için helal ve mubah olan şeyleri nasıl terke dersin? Ve nasıl ondan (borç sahibinden) kurtulabilirsin? -Allah’a sığınırız- O sana kızdığı halde sen onu çağırıp ve medh ediyorsun. İşte şu durum Allah Teala’ya günah işleme de devam edenlerin acı halidir.
Kaynak: İmam Gazali / Minhacü’l Abidin -Abidler Yolu- / bkz: 40-41
