İnsanoğlunu şaşırtıcı bir şekilde yaratan Allah’a hamd olsun. İnsanın tabiatı hataya ve aklı doğruya meyyaldir. Akıl sahiplerine göre, insan tabiatı ve aklı arasındaki rekabet süreklidir. Gafil olanlar, azabın acılığını unutarak arzunun tatlılığıyla birlikte olurlar
Onlardan kimileri devrilme (ölüm) anını dek hatasından dönmez. Kimisi de hatasını anlar, pişman olup tövbe eder ve intikam alıcı (el- Müntekim), çok verici (el-Vehhab), günahları bağışlayıcı, tövbeleri kabul edici ve azabı şiddetli olandan ümit eder ve korkar.
Sayılamayacak ve hesaplanamayacak şekilde O’na hamd eder ve kuşkusu olmayan bir kalpten sadır olan şahitlikle O’nun birliğine şahitlik ederim. Kendisine kitap inen şerefli peygamber olan elçisine, onun eşlerine, takipçilerine ve bütün arkadaşlarına, kurbiyet makamını ve güzel geleceği elde etmeye vesile olacak bir salat ile salat ederim.
Şüphesiz ki günahlardan dönüp tövbe etmek saliklerin yolunun başlangıcı, müritlerin ilk adımı, yoldan kaymış olanların yola girmelerinin anahtarı, kazananların sermayesidir. İlk hatayı ve suçu işleyen insan, alemin atası ve ümmetlerin kaynağı olan Adem (a.s)^dır. Onun çocuklarından bazısı ayağı kayıp suç işlediğinde atasına benzemiş ve mizacının gereğini yapmış olur. Ancak pişmanlık duymada atasına benzemesi gerekir.
Kişi bilsin ki, hatadan uzak olmak mukarreb (Allah’a yakın olan) meleklerin halidir. Hataya ve suça gark olmak ise asi cinlerin ve şeytanın vasfıdır. İnsanoğlu ise bir deler bir yamar, bir düşer bir kalkar. İnsanoğlunun Adem’in neslinden oluşu bu şekilde ortaya çıkar.
Kötülüğün insanoğlunun hamuruna sağlam bir şekilde karışmış olduğu sabit olduğuna göre, kişi bilsin ki o kötülüğü ancak dünyadaki pişmanlık ateşi veya ahiretteki cehennem ateşi onun hamurundan arındıracaktır. Akıllı olan kişi, tercih yaygısı dürülüp ölmeden ve geriye sadece ateşin işi kalmadan iki kötülükten en zararsız seçer ve iki işten en hafifini yapmaya çalışır.
Kaynak: İbnü’l-Cevzi / Minhacü’l-Kasıdin Ve Müfidü’s-Sadıkin / C: 2 / bkz: 203-204
