“Çoklukla övünmek sizi (o derece) oyaladı ki, kabirleri (dahi) ziyaret ettiniz (ölülerinizin çokluğunu bile hesaba kattınız) (Tekasür Süresi 1-2). Buradaki hitap putlara tapan müşriklere olup, istek ve arzularında dünyaya köle olan herkesi kapsaması câizdir. Biz insanların durumlarını düşündüğümüzde akıllarını âhiret için kullanmayanların daha çok olduğunu görmekteyiz.
Bunlar bazen ahireti önemsiz, basit, üzülmeye değmez bir olay olarak duyabiliyorlar. Ahiretle iştigal olayı, yaşam mücadelelerinin ötesinde olamaz. Bu ancak kendisinden haz alınan bir zafer ve enkaz yığınını kaldırmada diğerleriyle yarış olmalıdır. Bu yarış, ancak nefeslerin kesilmesi ve ölüme yenik düşme ile son bulur!
Kabir ziyaretleri, oraya girme ve defnedilme, bir ziyaret olarak isimlendirilmiştir. Çünkü kabir son sığınak değildir. Hesabını tamamlamak için insan oradan çıkartılacaktır:
“Srr’a üflendi. İşte onlar kabirlerinden (kalkıp) Rablerine koşarlar. Vah bize, bizi yattığımız yerden kim kaldırdı? İşte Rahman’ın vadettiği şey budur. Demek peygamberler doğru söylemiş (1)” Bunun için kabir, ötesine geçit yahut berzahtır.
“Hayır, (olmaz bu), yakında bileceksiniz (hatanızı)! Yine hayır, yakında bileceksiniz! (Tekasür Süresi 3-4)“. Bu acıklı bilgi, ebedi yurda geçiş anında olacaktır. Bunun ardından dünyaya tapanlara şöyle denilmektedir:
“Hayır, kesin bilgi ile (gerçeği) bilseydiniz (böyle yapmazdınız): Elbette cehennemi görür (onun varlığını gözle görmüş gibi kabul eder)diniz (Tekasür Süresi 5-6)“. Şayet siz peygamberleri doğrulasaydınız o zaman sizi cehennem azabından koruyan başka bir tavır olurdu. İnsan bir hurma ile de yüzünü ateşten koruyabilirdi! Ama siz bunu yapmadınız. Bu yüzden ceza günü, ateşi hak ettiniz:
“Sonra onu yakin gözüyle (açıktan açığa) göreceksiniz.” (Tekasür Süresi 7). Sonra o gün (size verilen) nimetten sorulacaksınız. (Tekasür Süresi 8)“ Ahirette faydalanıp da şükretmediği her nimetten ötürü insan sorguya çekilecektir. Kâfirlere denilir ki: “Dünya haya tında bütün güzel şeylerinizi zayi ettiniz; (orada) bunlarla sefa sürdünüz, tükettiniz (2)“
Çoklukla övünme ve faydalanmanın armağanı nedir? Aşağılık azabını, kendiniz hazırladınız: “Bu (durum), sizin yeryüzünde haksız olarak şımarmanızdan ve aşırı derecede sevinip böbürlenmenizden ötürüdür (3)“
Kaynak: Muhammed Gazali / Kur’an’ın Konulu Tefsiri / bkz: 887.888
(1- (Yasin Süresi 51-52) (2- Ahkaf Süresi 20) (3- Gafir Süresi 75)