Tek Başına Yemek Yiyenin Uyması Gereken Hususlar: Bunu üç kısımda toplayabiliriz. Bunlar;
1 ▬ Yemek aslında helal olmakla beraber, kazanç şekli de tamamen şeriata uygun olmalı, şüpheli şeylerden kaçınmak suretiyle tertemiz olmalıdır. Yüce Allah haramı yasaklamış, helal ve temiz kazancı yemeyi emretmiş ve haramın ne kadar önemli olduğunu belirtmek için, onu adam öldürmekten önce dile getirmiştir.
Yüce Allah buyuruyor ki; “Ey iman edenler, mallarınızı aranızda haksız ve bozuk sebeplerle yemeyin ve kendinizi öldürmeyin (Nisa Süresi 9)”. Yiyeceğin en önemli özelliği şüpheden uzak olması, temiz bir kazancın ürünü olmasıdır Buna dikkat etmek dinin amaç ve esaslarındandır.
2 ▬ Elleri yıkamak. Sevgili Peygamberimiz (s.a.v) buyuruyor ki; Yemekten önce elleri yıkamak yoksulluğu, yemekten sonra yıkamak ise günahları giderir. Başka bir rivayette ise şöyle buyurmuştur;
3 ▬ Yemeği yere serilen bir yaygı üzerine koymak. Yaygı üzerinde yemek yemek daha iyidir derken, sofra veya masada yemek yemenin haram yada mekruh olduğunu söylemek istemiyoruz. Çünkü bu hususta bir yasaklama yoktur. Resulüllahtan sonra icat edilmiş bir bidat olması, yasaklanmasını gerektirmez. Zira her bidat yasak değildir.
Sünnete ters düşen veya şer’i bir hükmü kaldıran bidatler yasaktır. Hatta sebeplerin değişmesiyle bazı durumlarda bidat, vacip bile olabilir
Sofra veya masa üzerinde yemek yemek, yer sofrasında yemekten daha kolay olduğu için, kibirlenmeye sebep olmadıkça mubahtır.
Hepsinden en kötüsü, doyuncaya kadar tıka-basa yemektir. Zira doyuncaya kadar yemek, hem şehveti hem de vücuttaki aksaklıkları harekete geçirir
4 ▬ Sofraya edepli bir şekilde oturmak ve bu edebi sonuna kadar korumak. Resulüllah (s.a.v) bazen dizleri üzerine çöker, bazen de iki ayağı üzerine oturur ve şöyle buyururdu; Bir yere yaslanarak yemek yemem. Ben sadece Allah’ın bir kuluyum. Kullar nasıl yerse bende öyle yer, nasıl otururlarsa bende öyle otururum.
Bir yere yaslanarak su içmek, sadece dini bakımdan değil, mideye zarar verdiği için de mekruhtur. Uzanarak veya yaslanarak yemek yemek de mekruhtur. Eğer yenilen şey elde taşınabilecek taneli şeylerdense o zaman zarar yoktur.
5 ▬Yemeği zevk için değil, Allah’a kulluk etmek ve ibadet edebilmek için yemek. Yemeği az yemeğe gayret edilmelidir. Zira ancak bu şekilde ibadet için yediği anlaşılır. Doyuncaya kadar yemek, insanı ibadetten alıkor. Zira dolu bir mide ile ibadet etmek zordur. Üstelik ibadet niyetiyle yemenin gereklerinden birisi de şehveti kırmak ve azla yetinmeyi tercih etmektir.
Sevgili Peygamberimiz (s.a.v) buyuruyor ki; Ademoğlunun doldurduğu kapların en kötüsü, tıka basa doldurduğu midesidir. Ademoğlu için belini doğrultacak birkaç lokmacık yeterlidir. Bu kadarla yetinemeyen midesini üçe bölmelidir;; Bir bölümü yemekle, bir bölümünü suyla doldurmalı, geri kalan üçte birlik bölümünü ise nefes almak için bırakmalıdır.
İbadet için yemenin gereklerinden biri de iyice acıkmadan yemeğe el sürmemektir. Mutlaka acıktıktan sonra yemelidir. Yemeğe başladıktan sonra da doymadan yemekten el çekilmelidir. Böyle davranan insanın doktora ihtiyacı olmaz.
6 ▬ Hazır olan yemekle yetinmek ve çeşitli yemekle istememek. Ekmeğe saygı gösterip,ona katık aramamaktır. Bize ekmeğe saygı göstermemiz emredilmiştir. İnsanı ayakta tutan ve ibadet etmesini sağlayan her yemek bir berekettir. Hazır olan yemekten başkasını istememeli,var olanla yetinmelidir
7-► Çoluk-çocuk ile beraber sofraya oturup bir kaptan yemek. Sevgili Peygamberimiz (s.a.v) buyuruyor ki; Beraberce yemek yiyin. Bu sizin için daha bereketli olur. Yemeğin hayırlısı, kalabalık halinde yenilen yemektir.
Kaynak: İmam Gazali / el-İhya / C:2 / bkz: 11-15
