Soru: Kur’an’da kadının nasıl örtünmesi yani tesettürün ne şekilde olması istenmektedir? Saçlarda örtünme kapsamına giriyor mu?
Cevap: İslam’dan önce Mekke toplumu kadınları örtünmeye riayet etmez. Hatta Kabe’yi çıplak olarak tavaf ederlerdi. Bu yüzden örtünmeyi bildiren ayet Mekke döneminde inmiştir. ‘Ey Adem oğulları! Her mescide girişinizde zinetinizi giyin (1)’. Buradaki Zinet sözcüğü giysi ve elbise olarak tefsir edilmiştir. Medine’ye hicretten sonra inen Nur ve Ahzab süresinde örtünme ölçü ve sınırı şöyle belirlenmiştir.
‘Mü’min kadınlara söyle: Gözlerini haramdan sakınsınlar, ırzlarını korusunlar. Zinet yerlerini açmasınlar. Bunlardan kendiliğinden görünen kısmı müstesnadır. Baş örtülerini yakalarının üstüne koysunlar (2)’. Ayetteki ‘humur’un tekili olan ‘hımar’ kadına ait başörtüsü anlamına gelir
Said b. Cübeyr (ö:95 / 173) başörtüsünün kadının boyun ve göğüslerini örtecek nitelikte olması gerektiğini söylemiştir. Saçlarında örtünme kapsamına girdiğinde açıklık vardır. Bütün bedeni örtecek diğer giysi için şöyle buyrulur:
‘Ey Peygambr! Eşlerine, kızlarına ve müminlerin kadınlarına dış giysilerinden giymelerini söyle. Bu, onların tanınıp, kendilerine sarkıntılık edilmemesi için daha uygundur (3)’. Ayette ki celabib’in tekili cilbab olup sözlükte; geniş elbise, gömlek ve baş örtüsü gibi anlamlara gelir. Bir fıkıh terimi olarak şöyle tarif edilmiştir :
Kadınların normal ev içi giysilerinin üstüne giydikleri herçeşit örtüdür. ‘Kadının bütün bedenini örten giysidir. kadınların örtündükleri her türlü giysi ve başka şeylerdir (ferace, pardesü vb gibi)
Hz Peygamber’in şu hadisi örtünme ayetlerini tefsir etmektedir: Hz Aişe’den nakledildiğine göre, Esma binti Ebi Bekir (ö: 73 / 692) ince bir giysi ile Allah’ın elçisinin huzuruna çıkmak isteyince o şöyle buyurmuştur :
Ey Esma ! Kadın erginlik çağına ulaşınca, onun şu ve şu yerlerinden başkasının görünmesi uygun değildir. Hz Peygamber bunu söylerken yüzüne ve avuçlarına işaret etmiştir.
Kaynak: Hamdi Döndüren / Delilleriyle Aile İlmihali / bkz: 561-562
(1- A’raf 31) (2- Nur 31) (3- Ahzab 59)
