Esasen ilmin yolu, ilim elde etmenin kaynağı üçtür. Yani şu anda biz ilmi üç yoldan, üç kaynaktan öğreniriz:
1 ▬ Vahiy: Başka hiçbir kaynaktan elde etme imkanı olmadan direk Allah’tan Peygamberleri aracılığıyla öğrendiğimiz bilgiler. Vahye dayanan, kitaplardan elde ettiğimiz bilgiler. Allah’ın zatını, sıfatlarını, meleği, cini, şeytanı, kulluğu, namazı, orucu, imanı, küfrü, cenneti, cehennemi, hayatı, ölümü, hayatın ve ölümün manasını, ahireti, haşr’i, neşri, oradaki hesabı, kitabı biz nereden öğrendik? Vahiy olmasaydı, vahiy vasıtasıyla Rabbimiz bu bilgilerini bize ulaştırmasaydı biz bütün bu bildiklerimizi nereden bilebilirdik?
2 ▬ Akıl: Akıl yoluyla ulaştığımız bilgiler.
3 ▬ Duyu Organları: Duyu organlarımız aracılığıyla elde ettiğimiz bilgiler.
Vahiy zaten direk Allah’tandır.
Hayır hayır, o da Allah’ın bize bir lütfudur. Akıl dediğimiz ve kendisiyle kimi bilgilere ulaştığımız şey bizim kendi kendimize elde ettiğimiz, kendi kendimize ulaştığımız, kazandığımız bir şey değildir. Onu da bize veren Allah’tan başkası değildir. Kaldı ki eğer Allah’ın vahyi olmasa tek başına akıl da bir şeye yaramaz.
Duyu organlarımız da Allah’tandır. Onları bize veren de Rabbimizdir. Kaldı ki zaten aynen akıl gibi duyu organları da vahiysiz bir işe yaramamaktadır.
İnsana bilmediklerini öğreten Allah’tır ve en sonunda tıpkı melekler gibi bizler de şunu demek zorundayız:
Ya Rabbi! Seni tesbih ve tenzih ederiz! Sen mükemmelsin! Eksiğin yoktur senin! Bizim bilgimiz yok, ancak senin öğrettiğin vardır. Muhakkak ki her şeyi bilen hakim ancak sensin (Bakara 32)
Kaynak: Ali Küçük / Besairu’l Kur’an