Ehli hayvanlar: Koyun, keçi, sığır, at ve deve olmak üzere 5 cinstir. Bunlardan sütleri alınmak veya üretilip çoğaltılmak niyeti ile beslenen ve senenin yarısından fazlasını meralarda ve kırlarda otlamak suretiyle geçiren hayvanlara saime denir.
Saime Hayvanların Zekatı Nasıl Verilir ve Hesaplanır?
Develerde zekât nisabı 5’te 1’dir.
5 taneden az olan develerde zekât yoktur.
5 adet saime devenin zekâtı, üzerinden bir yıl geçince, 9 tane deveye kadar, orta halli bir koyundur.
10 devede iki koyun zekât verilir. Bu miktar 14 deveye kadar geçerlidir.
15’den 19 deveye kadar 3 koyun,
20’den 24’e kadar 4 koyun,
25’den 35 deveye kadar iki yaşına basan bir deve.
36’dan 45’e kadar 3 yaşına basan bir deve,
46’dan 60 deveye kadar 4 yaşına basan bir deve,
61’den 75 deveye kadar 5 yaşına basan bir deve,
76’dan 90’a kadar üç yaşına basan 2 deve,
91’den 120 deveye kadar 4 yaşına basan iki deve verilir.
Bundan sonra 120 deve üzerine her 5 adet ziyade oldukça, 4 yaşına basan iki deveye birer koyun ilave edilir. 145 deveye kadar bu böyle devam eder (144 tanede 4 yaşına basan iki deve ile 4 tane de koyun zekât olarak verilir).
145’den 150’ye kadar 4 yaşına basmış iki deve ile, iki yaşına basmış bir deve verilir.
Tam 150 deve olunca, 4 yaşına basmış üç deve verilir.
Bundan sonra her 5 adet için bir koyun, 4 yaşına basmış üç deveye ilave edilerek verilir. 175 deveye kadar bu usûl tatbik edilir.
175’ten 186’ya kadar 4 yaşına basmış 3 deve ile iki yaşına basmış 1 deve verilir.
186’dan 196 deveye kadar 4 yaşına basmış 3 deve ile, 3 yaşına basmış bir deve verilir.
196’dan 200’e kadar 4 yaşına basmış 4 deve verilir.
Böylece 150’den sonraki 50 adette yapılan işlem, 200’den sonra gelen her elli devede tatbik edilir.
Tek hörgüçlü deve ile çift hörgüçlü deve arasında zekât bakımından fark yoktur.
Sığır denince mandalar da kastedilir. Bunların erkek ve dişi olmalarında fark yoktur.İnek ve öküzler de sığırların içine girerler.
Saime olan 30 sığırdan daha aşağısına zekat yoktur. Ancak tam 30 adet olunca ve üzerlerinden de 1 yıl geçince zekât olarak iki yaşına basan erkek veya dişi bir dana verilir.
40 tane sığırda 3 yaşına basan erkek veya dişi bir dana verilir.
40’dan sonra 60’a kadarki ziyadeye ayrıca bir şey verilmez.
60 tanede 2 yaşına basmış iki dana verilir.
70 tanede 3 yaşına basmış bir dana ile iki yaşına basmış 1 dana verilir.
80 tanede 3 yaşına basmış iki dana,
90 tanede iki yaşına basmış 3 dana,
100 tanede iki yaşına basmış iki dana ile 3 yaşına basmış bir dana verilir.
40 koyundan azına zekat yoktur. Saime 40 koyun üzerinden 1 yıl geçince bir koyun zekat verilir. 120 taneye kadar hep tek koyun verilir.
121’den 201’e kadar iki koyun,
201’den 400’e kadar üç koyun,
400’de 4 koyun zekât verilir. Sonra her 100 adet için, bir tane koyun artırılır.
Keçinin zekâtı da koyun gibidir. Erkek ve dişisi zekâtta ayırdedilmez.
Bir yaşını tamamlayan koyun ve keçilerden zekât vermek gerektiği gibi, verilecek koyun ve keçinin de, en az bir yaşını tamamlamış olması şarttır.
Bir yaşına henüz basmamış koyun ve keçilerde, deve yavrusunda, buzağılarda zekat yoktur. Yalnız bu yavrularla birlikte büyük hayvanlar da bulunursa o takdirde onlara bağlı olarak zekata girerler.
Atların zekatı : Erkek ve dişi karışık olmak şartı ile saime bulunan atların zekatı vardır. Bu şekildeki atlara sahip olan kimse, dilerse her ata karşılık bir dinar altın zekât verir. Dilerse bu hayvanları kıymetlendirerek 40’ta birini verir.
Yalnız erkek olan veya yalnız dişi olan atlarda zekat yoktur.
Ticaret için olmadıkça katır ve eşeklerin de zekatı yoktur.
Ticaret için alınıp satılan köpek, kuş ve benzeri hayvanlar da, ticaret eşyası gibi, kıymetleri üzerinden zekata tâbidirler. Kıymetlerinin 40’ta biri zekat olarak verilir.
