Depresyon Çeşitleri ve Belirtileri Nelerdir?

MELANKOLİ NEDİR: Kişide neredeyse bütün etkinliklere karşı ilgisizlik, hoşnutluk verici uyarılara karşı tepkisizlik söz konusuysa ve aşağıda sıralayacağımız belirtilerden en az üçü varsa bu kişiye melankoli tanısı konabilir;

• Farklı kalitede çökkün duygulanım

• Düzenli olarak sabahları kötüleşme

• Sabah erken uyanma

• Hareketlerde yavaşlama veya taşkınlık

• Önemli iştahsızlık veya kilo kaybı

• Yoğun ya da uygunsuz suçluluk hissetme

ENDOJEN DEPRESYON: Terim olarak hastalığı başlatan çevresel-dış etkenlerin bulunmayışını ve norokimyasal değişikliklerle ilişkili olduğunu ifade eder. Bu depresyon türündeki en önemli özellikler;

• Nörofizyolojik değişiklikler

• Sabah erken uyanma

• Kilo kaybı

• Tepkisizlik ve İlgi kaybı

• Suçluluk

• Kendini kötüleme

• Gün içinde değişme ve hareketsizliktir.

AJİTE DEPRESYON:

• Ajitasyon,

• Yoğun huzursuzluk,

• Sıkıntı

• Yerinde duramama gibi belirtilerin olduğu bir rahatsızlıktır.

• Ajite depresyon daha çok yaşlılık döneminde görülür

PSİKOTİK (HEZEYANLI) DEPRESYON: En belirgin özellikleri

• Hezeyan,

• Halusinasyon (gerçekte var olmayan şeyleri görme veya duyma),

• Düşünce bozukluğu

• Ciddi ölçüde uygunsuz davranışlar göstermelerdir.

REAKTİF DEPRESYON: Reaktif depresyondaki kişi duygu durumu, davranış ve hayata bakışta çeşitli bozukluklar yaşar.

BİPOLAR (İKİ UÇLU) DUYGUDURUM BOZUKLUĞU:= Bazı defresif hastalar yineleyen depresyon atakları ve mani atakları geçirirler. Bu daha önce manik-depresif bozukluğu olarak da bilinen bir hastalıktır. Depresyonun tersi olarak manik dönemde kişi

• Enerji dolu ve durdurulamaz olur.

• Düşüncesizce para harcar,

• Anlamsız kararlar verir.

• Benlik saygısında abartılı bir artış olur

• ve kişi bununla birlikte çok önemli işlerin üstesinden gelebileceğine inanır.

• Bazı kişilerde üretkenlik ve yaratıcılık artar gibi olur.

• İki-üç saatlik uyku yeter.

• Aşırı bir cinsel istek söz konusu olur.

• Fikir uçuşmaları vardır,

• Artmış konuşma, yargılamada bozulma olur.

• Ailevi yatkınlık vardır.

MASKELİ DEPRESYON: Maskeli depresyon terimi, duygulanım gösterimleri pek açık olmayan bedensel ve bilişsel belirtilerin ön planda olduğu depresyonu tanımlamak için kullanılmaktadır. Maskeli depresyon tabloları her yaşta bulunabilirse de orta yaş ve yaşlı nufusta daha sık gözlenmektedir.

Bu tür depresyonlarda hastada depresyon bilinci söz konusu değildir, bunun yerine bedensel şikayetlere sahiptirler ve hatta yüzlerine savunma amacını güden bir gülümseme maskesi takabilirler (gülümseyen depresyon).

Bazı hastalarsa çeşitli ağrı ve sızılardan, başlarına bir felaket gelebileceği, akıllarını yitirecekleri gibi korkulardan yakınırlar. Kimileri ise artık ağlayamaz, alıştığı duyguları hissedemez ve dünyanın renksiz, cansız, ölü bir yer olduğu fikrine kapılır ki, bu tür hastalarda ağlama genellikle düzelme belirtisi olarak kabul edilir.

ATİPİK DEPRESYON: Atipik depresyonlar ikiye ayrılır;

A tipi, anksiyete ve gerginliğin ön planda olduğu, bedensel belirtiler, fobiler, panik atakları içeren tiptir. Genelde anksiyete bozukluklarına benzer

V tipi, uyku, iştah, kilo ve libido artışı gibi zıt belirtiler ve akşam kendini kötü hissetmeyle karakterizedir. V tipi denilen depresyonlar günümüzde yaygın kullanılan antipik tanımına daha çok uymaktadır. Bu bireylerde rededilme duygularına bağlı fırtınalı ilişkiler, bu anlamda reddedilme ve eleştiriye karşı tepki olarak önemli sorumlulukların sık sık ihlal edilmesi ve red olunacağı korkusu ile romantik ilişkilerden kaçınma söz konusudur.

MEVSİMSEL DEPRESYON: Tekrarlayıcı biçimde kışları ortaya çıkar. Muhtemelen halk arasında yer ve iklim değiştirmenin olumlu etkilerine olan inanç, bu tür olgulardan kaynaklanmaktadır.

Depresyon farklı sebeplere bağlı olarak, farklı tiplerde ortaya çıkar. Bazı depresyon tipleri biyolojik kaynaklıyken bazıları, mevsimsel değişikliklere bağlı olabilir. Depresyon tiplerinin belirlenmesi tedavi sürecinde etkilidir.

Kaynak: Banu Akman / Sessiz Tehlike Depresyon / bkz: 32-37