Abdullah b. Abbas (r.a) şöyle açıkladı:
“Ey iman edenler” yani Allah’ın (c.c) birliğini dili ile ikrar edip kalbi ile tasdik edenler demektir. “Namaz için çağırıldığınızda” yani cuma günü ezan ile çağırıldığınızda, demektir. “Allah’ı zikre koşunuz ise cuma namazına gidiniz, demektir. “Alış verişi bırakınız” ise artık ezanla çağırıldığınız o anda alışverişi bırakın, demektir. “Bu sizin için daha hayırlıdır“, namaz, kazanç ve ticaretten daha hayırlıdır, anlamına gelir. “Eğer bilirseniz”, yani kalben tasdik ederseniz, demektir.
Bu ayetin geliş sebebi şudur:
Yahudiler, Müslümanlara karşı şu üç şey ile üstünlük taslıyorlardı. Diyorlardı ki:
Allah ise bu sürede onların bu söylediklerini reddetti ve yalan söylediklerini belirtti. Peygamberine (s.a.v) de şöyle buyurdu:
“De ki: Ey Yahudiler! Bütün insanları bir yana bırakarak yalnız kendinizin Allah’ın dostları olduğunuzu sanıyorsunuz. Eğer bu iddianızda samimi iseniz, haydi ölümü temenni edin (bakalım) (Cuma Süresi 6)“
Bilhassa, “Biz Allah’ın dostlarıyız” gibi sözlerinizde doğru iseniz. Allah (c.c) Yahudilerin söylediği, “Siz ümmisiniz, sizin kitabınız yok” sözlerini ise şu ayeti indirerek geçersiz kıldı:
Allah (c.c) şu ayeti ile de Yahudileri yerdi, kötüledi;
“Kendilerine Tevrat yükletilen sonra da onu taşımayanların durumu, koca koca kitaplar taşıyan merkebin durumu gibidir (Cuma Süresi 5)”
Allah Tebareke ve Teala onların, “Bizim cumartesi günümüz var sizin cumartesi gününüz yok” sözleri üzerine de şu ayet-i kerimeyi gönderdi.
“Ey iman edenler. Cuma günü namaza çağrıldığınız zaman hemen Allah’ı anmaya koşun ve alışverişi bırakın. Eğer siz gerçeği anlayan kimseler iseniz elbette bu sizin için daha hayırlıdır (Cuma Süresi 9)“
Kaynak: Abdülkadir Geylani / El Ğunye (Li Talibi Tariki’l Hak) / bkz: 739-741
