Kur’an-ı Kerim’de akıl kavramının kullanılışı ve vurgusu, insan ve çevresinde cari ilişkiler düzenine dikkat çekmek, bunları kavramak ve sorgulama yapmak üzerine kuruludur. İnsan; rutinleştirdiği, farkındalık geliştirmediği düzenek ve ilişkileri; üzerinde düşünmeksizin, bir davranış ve tutuma çevirebilir; sürekli yaparak da o davranışları bedenin bir mekanizması haline dönüştürebilir.
Halbuki Allah, ayetlerde insanın mevcut ilişkiler düzeneğine dikkatini çekerek, akli sorgulama ile ondan farkındalık geliştirmesini bekler. Bu sebeple akıl;
İnsan için sürekli bir sorgulamanın ve farkındalığın aracı haline gelir ki, total anlamda toplumların dinamikliğini kaybetmesinin sebebi de budur. Şimdi bu ayetlerden bazılarına bakalım:
Bugün için pratikte aklı işletmenin toplumda birkaç boyutlu karşılığı vardır.
Dolayısıyla Müslümanların; kendilerini garantilenmiş bir cennetin mutlak sahibi olarak görmekten vazgeçerek, Müslümanlıklarını yeniden sorgulamaları gerekiyor.
Kaynak: Prof. Dr. Mustafa Tekin (İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi) / Diyanet Aylık Dergisi / Aralık 2014 / bkz: 11
(1-Rum Süresi 14) (2-Ankebut Süresi 35)