1- Delinin, bunağın, çocuğun ve uykuda bulunan kimsenin boşaması muteber değildir. Bu saydığımız durumlarda boşamalar hukuki bakımdan hiç bir mana taşımaz ve sanki olmamış gibidir. Çünkü bunlarda akıl veya niyet yani kasıt ve irade yoktur.
2- Cebir yolu ile yaptırılan boşama: Bu konu münakaşalıdır. Hanefilere göre zor ve cebir kullanarak yaptırılan boşama muteberdir. Şafii, Maliki ve Hanbelilere göre ise muteber değildir. Çünkü kişioğlu bunu, arzusu ve iradesi dışında yapılan baskı sonucu yapmaktadır. Böylesine korku belası yapılan bir boşama ise hukuki bakımdan değer taşımaz.
3- Sarhoşun boşaması: Dinimizde yasak olmayan maddelerin (bal gibi) verdiği sarhoşlukla yapılan boşama geçerli değildir. Yine bunun gibi, sarhoş edeceğini bilmediği bir maddeyi içerek sarhoş olan kimsenin veya kendisine zorla içki içirilerek sarhoş olanın boşaması muteber (geçerli) değildir.
Çünkü sarhoş demek, geçici olarak deli olan kimse demektir. Aklı ve dengesi yerinde olmayan kimsenin yapacağı tasarruflar hukuki olamayacağı için de bu duruma düşen kimsenin boşaması muteber sayılmaz.
Allah’ın yasakladığı içkiyi kullanarak sarhoş olup da boşama yapan kimsenin durumu ne olacaktır?
Hemen cevap verelim. Bu konuda ayrı görüşler vardır.
İmam Ebu Hanife, İmam Malik, Şafii ve bir rivayete göre İmam Ahmed ve tabiilerden bir gurup böyle bir boşamayı hukuki ve muteber saymışlardır. Onlara göre mükellef kişinin aklı başında değildir, ama bu durum dinimizin yasakladığı içkinin içilmesinden meydana gelmiştir ve bu yüzden de kişinin boşaması muteberdir.
Buna karşılık bir gurup da sarhoşun boşamasını muteber olmayacağını ileri sürmüşlerdir. Fakat doğru olan birinci görüştür. Yani sarhoşun boşaması muteberdir. Bu görüş daha kuvvetlidir.
4- Öfkeli iken boşama: Haklı veya haksız olarak öfkelenen kimsenin boşaması muteber midir, değil midir? Burada duruma bakılır.
Öfkelenen kimsenin öfkesi hafif olup dengesini kaybetmemiş ise ve söylediği sözün ne demek olduğunu bilir, hareketlerinde de anormal bir durum yoksa böylesinin boşaması muteberdir.
Fakat öfkesi şiddetli olup, sarhoş gibi aşağı yukarı konuşanın boşaması hukuki bakımdan muteber değildir. Çünkü o anda iradesine tam sahip değildir, ne yaptığını bilmez.
5- Hata ve şaka ile boşamak: Boşamanın şartlarından biri sözün, boşayan tarafından kastedilmiş olmasıdır. Başka bir şey söyleyeceği yerde hataya düşerek boşamayı bildiren bir ifade kullanmakla boşama olmaz.
Erkek eşine; «testi boş, diyeceğine, sen boş, dese şer’an boş düşer» sözünün aslı yoktur. Ayet ve hadislerde unutularak veya hataya düşülerek işlenen şeylerden kulun mes’ul tutulamayacağı bildirilmektedir.
Şakadan boşama Hanefi ve Şafiilere göre muteberdir. Çünkü böyle bir boşama için ileri sürülecek haklı bir mazeret yoktur. Boşama gibi en ciddi konularda şaka yapılamaz.
İmam Malik ve Ahmed ise bunda boşama niyeti olmadığından muteber değildir, demişlerdir.
Kaynak: Turan Yazılım – Mürşit 5 – Evlilik Hayatı Ve Mahremiyetleri