Boş Yere Harcanan Bir Ömür ve Hırs Kavramı

Hırs: Bir şey elde etmek için duyulan aşırı istek olarak tarif edilir.

Dizginleyemediğimiz de oyuncağı oluruz hırsımızın. Peygamber Efendimiz de hırslarımızın etkisi altında kalmamamız için sürekli uyarır bizleri: Ademoğlu ihtiyarladıkça onda iki şey gençleşir Mala karşı hırs ve hayata karşı hırs.

Gerçekten de hayatını hırslarının peşinde koşmaktan ziyan etmiş nice insanın hikayelerini duyarız. Sahip olduklarının kıymetini bilmeden, sahip olamadıklarını elde etmek için çırpınıp duran insan hikayeleri Peşine takılıp gidilen bitmek bilmez arzular ve istekler sonunu sinsice hazırlar. İnsanın yanlış-doğru, iyi-kötü, haklı haksız demeden sahip olmak istediklerine ulaşmak için bütün kuralları çiğneyerek aslında kendine ihanet eder insan Çoğu zaman da hiçbir şey umduğu gibi gitmez

Bazen yolunu kaybeder, bazen sevdiklerini, bazen elindekiler. Meşhur Osmanlı alim ve müfessiri İsmail Hakkı Bursevi, Ruhu’l-Beyan adli tefsirinde iki kardeşin hikayesini ibretle gözler önüne serer:

Hırsına yenik düşmüş kardeşlerin hikayesini ibret alalım ki benzemesin sonumuz onların akıbetine

• Zamanın birinde iki kardeş birlikte bir yolculuğa çıkarlar Bir ağacın gölgesinde dinlenirken bir yılanın kendilerine doğru geldiğini görürler. Yılanın ağzında bir altın vardır ve bu altını onlara fırlatıp kaçar iki kardeş hayret ederler ve bir geceyi daha orada geçirmeye karar verirler

• Ertesi gün yılan tekrar gelir ve iki kardeşin şaşkın bakışları arasın da ağzında tuttuğu altını iki kardeşe doğru fırlatıp tekrar geldiği yere doğru süzülüp gözden kaybolur. İki kardeş sevinerek yılanın geldiği yerde bir hazinenin olduğunu düşünmeye başlar

• Artık ora dan ayrılıp gitmeyi düşünemez olurlar Çabucak zengin olma hayalleriyle geceleri birbirine eklerler. Bu arada kardeşlerden birinin aklına şöyle bir fikir gelir:

• Bu iş böyle olmaz. Her gün bir altınla zengin olmamız çok uzun zaman alır. Yılanın geldiği yeri bulursak bir an evvel hazinenin tümüne kavuşabiliriz. Gel birlikte bu yılanı öldürüp hazineye hemen ulaşalım der

• Diğer kardeş: Sakın böyle bir şey yapma, hazineye ulaşacağım derken zehirlenip canından olabilirsin, sabredip elimizdekiyle yetinelim diye ısrar ettiyse de nafile

• Gözünü çabucak zengin olma hırsı bürüyen kardeş sabah olunca ağzında altınla gelen yılanın başına kürekle vurur ve ilk vuruşta yaralanan yılan can havliyle kendine vuran kardeşe ulaşır ve ona zehrini akıtır. Oracıkta can verir hırsına yenik düşen kardeş.

Geride kalan kardeş derin hüzün içinde bir çukur kazarak onu toprağa gömer. Bir gün daha orada bekleyip yoluna devam etmeyi düşünür.

• Ertesi gün yılan, başı sarılı bir vaziyette yine kayanın dibinden çıkıp gelmiş. Fakat ağzında altın yokmuş. Ona dönerek: “Yılan kardeş! Ben kardeşimi sana zarar vermemesi için uyardım fakat o hırsına yenik düştü, beni dinlemedi. Ben de hatalıyım Beni affet, bana zarar verme” der.

Yılan onun bu isteğini reddeder. O, hayret ederek “Neden?” deyince yılan da ona hem ibret hem hikmet dolu şu sözleri söyler.

Kardeşinin yaptığı bu nankörlük ve kötülükten sonra artık sana da güvenemem. Zira sen kardeşinin kabrine bakıp durdukça bana kin beslersin. Her gün gönlündeki kin, husumet ve hinç duyguları tazelenir. Dolayısıyla senin kötülük yapmayacağından emin olamam.

• Bir de bu baş yarası bende bulundukça sana değil iyilik yapmak, zarar veremeyeceğimden de emin olamam” diyerek, kardeşinin ölümünden dolayı zamanla hırslanıp kendisine zarar vereceğini düşünmüş

Öyle ya, zamanında onlara iyilik yapmış olmasına rağmen, onların çabucak zengin olma hırsı yüzünden zarar görmüştü yılan. İçlerinde barındırdığı hırs, kardeşinin intikamını almasına sebep olabilirdi. Bu da yılanın sonu olurdu.

Peygamber Efendimizin de buyurduğu gibi; “Ademoğlu için iki vadi dolusu mal olsaydı, mutlaka bir üçüncüsünü isterdi. Ademoğlunun iç boşluğunu ancak toprak doldurur. Allah tövbe edenleri affeder”

İçimizdeki bu boşluk bazen zorlayıcı maddi isteklerimiz, bazen başka hırslarımız bizleri çıkmaz sokaklara sürükleyebilir. İstikamette temkinli yol almak, azımızı çok saymak kaybolmaktan evladır her zaman. Hırslarımızın pençesine düşmeden azimle çalışıp bizi hem bu dünyada hem de ebedi alemde mutlu kılacak ameller biriktirmek duasıyla

Kaynak: Aydan Usta / Diyanet Aile Dergisi / Haziran 2016 / bkz: 48-49